Πολλές μελέτες, πραγματείες και έρευνες έχουν γίνει και γίνονται ακόμη κατά καιρούς για τα οφέλη ή τις δυσκολίες που γεννούν οι ανεμογεννήτριες, όταν εγκαθίστανται και ξεκινούν να δουλεύουν σε έναν τόπο. Ισοφαρίζεται όμως κέρδος της κατανάλωσης της ανανεώσιμης πηγής ενέργειας από τα παρεπόμενα προβλήματα που τυχόν δημιουργηθούν; Το ερώτημα δεν είναι πρόοδος και ανάπτυξη ή οπισθοδρόμηση και στασιμότητα. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να συνδυαστεί άρτια η τεχνολογία με τις ζωές των ανθρώπων, τις οποίες εξυπηρετεί.
Συνοπτικά το πρωτογενές νομοθετικό πλαίσιο περί των ανεμογεννητριών προβλέπεται στην ενσωματωμένη και στο ελληνικό Δίκαιο της από 21.12.2018 Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τον Ν. 4685/2020, όπως τροποποίησε τον Ν. 4014/2011. Η ανωτέρω Οδηγία αναφέρει ότι τα κράτη μέλη διασφαλίζουν συλλογικά πως το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθόριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της Ένωσης θα ανέρχεται στο 2030 σε τουλάχιστον 32%. Υπάρχει, δε, περίπτωση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυξήσει το ποσοστό αυτό το 2023 με νέα ρύθμιση.
Τα αιολικά πάρκα υπάγονται στα έργα και τις δραστηριότητες τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και για τα οποία απαιτείται η διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προκειμένου να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί για την προστασία του περιβάλλοντος. Σε κάθε περίπτωση, οι όροι θα πρέπει να είναι: α) Συμβατοί με την ισχύουσα περιβαλλοντική ή άλλη νομοθεσία και το χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό. β) Επαρκείς για την περιβαλλοντική προστασία. γ) Άμεσα συσχετιζόμενοι με το συγκεκριμένο έργο ή δραστηριότητα και τις επιπτώσεις του. δ) Δίκαιοι και αναλογικοί με το μέγεθος και το είδος του έργου ή της δραστηριότητας. ε) Ακριβείς, εφικτοί, δεσμευτικοί και ελέγξιμοι.
Η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή, σε περίπτωση τήρησης των ως άνω όρων, οφείλει να εκδώσει Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων στον φορέα που την αιτείται.
“Για να είναι πλέον ανταγωνιστική μία χώρα, θα πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθεί συγκεκριμένη πολιτική για την πράσινη ανάπτυξη. Η οικονομική ανάπτυξη ταυτίζεται στο εξής απόλυτα, με αυτό που σήμερα αποκαλούμε πράσινη ανάπτυξη“, τόνισε τις προάλλες ο κ. Παύλος Μυλωνάς, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, προσθέτοντας ότι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα έχει να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση του νέου μοντέλου για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Επομένως, να ποιοι θα ευνοηθούν πρώτοι από την Πράσινη Ανάπτυξη. Οι πολίτες; Σαφώς και όχι… Η ανακύκλωση και διοχέτευση του χρήματος αποτελεί το νο1 μοχλό πίεσης σε όλες τις αναπτυσσόμενες και ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Επομένως, το περιβάλλον έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Άραγε πόσο πράσινη είναι τελικά η «πράσινη» ανάπτυξη;
Μιλώντας με στατιστικά για την ενέργεια, η Ελλάδα έχει τιμή κιλοβατώρας 0,19 ευρώ/kWh, βρίσκεται δηλαδή στο ίδιο επίπεδο με την Ελβετία. Η μέση τιμή της κιλοβατώρας παγκοσμίως για τα νοικοκυριά είναι 0,12 ευρώ, δηλαδή η Ελλάδα έχει 36,8% πιο ακριβή ηλεκτρική ενέργεια. Αντιθέτως, η Ελλάδα έχει τιμή κιλοβατώρας για τις επιχειρήσεις ίση με τον παγκόσμιο μέσο όρο (0,11 ευρώ).
Η Κεφαλονιά, ως ενιαίος δήμος, δεν αντιστάθηκε στην αρχή όσο θα έπρεπε ή όσο θα ήθελε, με αποτέλεσμα την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο νησί και με παρεπόμενες συνέπειες τη μπαζοποίηση των φερτών υλικών και το σφράγισμα των υδάτων απορροής.
Πλέον είμαστε αντιμέτωποι με μία κατάσταση, συνονθύλευμα αιτιών, μία εκ των οποίων αποτελεί σίγουρα η μη απόλυτη τήρηση των περιβαλλοντικών μελετών ή τελοσπάντων η μη αφοσιωμένη εφαρμογή τους. Αντίκτυπο όλου αυτού ο κίνδυνος ζωών και περιουσιών κάθε φορά που βρέχει λίγο παραπάνω, πόσο μάλλον σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ο ΙΑΝΟΣ.
Στο δήμο Σάμης τις τελευταίες μέρες έχουμε γίνει μάρτυρες του εμποδισμού ενός εμπορικού πλοίου να εκφορτώσει ανεμογεννήτριες και μάλιστα αμέσως μετά από την ισοπεδωτική καταστροφή του νεοσύστατου Δήμου. Άκρως προκλητικό γεγονός, που ώθησε την τοπική αρχή και τους πολίτες να οδηγηθούν στην προάσπιση του τόπου τους με τα σώματά τους και με ό,τι άλλα μέσα μπορούν, ώστε να μην φτάσουν οι ανεμογεννήτριες στον προορισμό τους (Διλινάτα Αργοστολίου). Προς αποφυγή, λοιπόν, απώλειας ζωών και περαιτέρω καταστροφής των όποιων περιουσιών έχουν απομείνει, η εγκατάσταση και η αδειοδότηση νέων ανεμογεννητριών στο αιολικό πάρκο πρέπει να γίνει με απόλυτη προσήλωση και αυστηρότητα στη διαδικασία και στην τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, άλλως οι ασυγκράτητες ροές των φερτών υλικών θα πνίξουν ξανά την περιοχή των Πουλάτων και του Καραβόμυλου του δήμου Σάμης.
Εκφράζω δημοσίως ύστατη έκκληση προς τα αρμόδια όργανα της κεντρικής και περιφερειακής Διοίκησης να δώσουν την αμέριστη προσοχή τους στο νησί και στην όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη αντιπλημμυρική του θωράκιση, με κύριο στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών. Αν σεβόμαστε το πρώτο, θα προστατευτούν και οι δεύτερο.
*δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω,
επίκεφαλής δημοτικός σύμβουλος Δήμου Σάμης
στην παράταξη ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ