Ιστορία του Πολιτισμού: Βυζαντινή Υμνογραφία: “Το απολυτίκιο των Αγίων Αναργύρων” από τον Τάσο Κουνέλη

Μια μυσταγωγική και μελωδική ηχογράφηση έλαβε χώρα πριν από λίγες μέρες υπό την επίβλεψη του μαέστρου Άκη Μελή με τον θεολόγο και ερμηνευτή Τάσο Κουνέλη. Πρόκειται για μια εξαιρετική απόδοση του απολυτίκιου των Αγίων Αναργύρων που ανήκει στην βυζαντινή μουσική παράδοση. Όπως ανέφερε ο ίδιος ο ερμηνευτής , “το απολυτίκιο Των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού του Νοεμβρίου, είναι γραμμένο σε ήχου πλάγιου Δ .Ο κάθε ήχος έχει και το πλάγιον του. Οι βάσεις κύριων και πλάγιων απέχουν κατά μία τετρατoνία. Έτσι ο Δ έχει βάση τον ΔΙ και ο πλάγιος του τον ΝΗ. Οι ήχοι είναι οι διάφοροι τρόποι πού ψάλλονται τα μέλη. Ο πλάγιος του Δ είναι μαντζόρε κατά αντιστοιχία με την ευρωπαϊκή μουσική. Η Βυζαντινή μουσική είναι η εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής Μουσικής. Οι ήχοι χρονολογούνται στον Δ αιώνα.” Το μέλος είναι όπως ψάλλεται στις εκκλησίες.

Η Βυζαντινή Υμνογραφία αποτελεί κλάδο της Ελληνικής Φιλολογίας. Η Βυζαντινή μουσική ανήκει στα λειτουργικά είδη και όπως και η Υμνολογία είναι συνυφασμένη με το Βυζάντιο. Ως απολυτίκια ονομάζουμε τα τροπάρια (σύντομος εκκλησιαστικός θριαμβικός ύμνος ) που περιέχουν συνοπτικά την ιστορία της τελούμενης εορτής στην οποία αναφέρονται. Το απολυτίκιο των Αγίων Αναργύρων είναι το εξής: “Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε ἡμῖν.”

“Οι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός κατάγονταν από την Ασία. Οι γονείς τους ήταν άριστο πρότυπο χριστιανών συζύγων.Όταν η μητέρα τους Θεοδότη έμεινε χήρα, αφιέρωσε κάθε προσπάθεια της στη χριστιανική ανατροφή των δυο παιδιών της, Κοσμά και Δαμιανού. Τους δύο αδελφούς διέκρινε μεγάλη ευφυΐα και επιμέλεια, γι’ αυτό και σπούδασαν πολλές επιστήμες. Ιδιαίτερα όμως, επιδόθηκαν στην ιατρική επιστήμη, την οποία εξασκούσαν σαν διακονία φιλανθρωπίας προς τον πλησίον. Θεράπευαν τις ασθένειες των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των φτωχών, χωρίς να παίρνουν χρήματα, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ανάργυροι. Πολλοί ασθενείς που θεραπεύθηκαν ήθελαν να τους ευχαριστήσουν. Αλλά αυτοί, δε δέχονταν τις ευχαριστίες και απαντούσαν με τον ορθό λόγο της Αγίας Γραφής: «Ἡ εὐλογία καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ σοφία καὶ ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ ἰσχὺς τῷ Θεῷ ἡμῶν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων» (Αποκάλυψη Ιωάννου, ζ’ 12). Δηλαδή, όλος ο ύμνος και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμη και η ισχύς, ανήκει στο Θεό μας, στους αιώνες των αιώνων. Έτσι ταπεινά αφού διακόνησαν σε όλη τους τη ζωή τον πλησίον, πέθαναν ειρηνικά και ετάφησαν στην τοποθεσία Φερεμά “ (ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ).

Ο Τάσος Κουνέλης έχει πτυχίο Θεολογίας ενώ παράλληλα έχω κάνει σπουδές Βυζαντινής μουσικής στο Ελληνικό ωδείο , κιθάρας, σολφέζ, ελαφρολαϊκού τραγουδιού και φωνητικής .Έχει εργαστεί πολλά χρόνια επαγγελματικά πάνω στο τραγούδι έχοντας δισκογραφία και πλήθος τηλεοπτικών εμφανίσεων. Πολύχρονη ήταν η συνεργασία του με τον μαέστρο Ζαχαρία Τσίχλα που ήταν και δάσκαλος του στον καλλιτεχνικό χώρο. Στις φωτογραφίες διακρίνονται ο Τάσος Κουνέλης και η Μαριλένα Φωκά, ο Άκης Μελής, Ο Γιώργος Παλαοκαστρίτης, ο Λεόντιος Πετμεζάς και η Αφροδίτη Σάρδη. Η εγγραφή έγινε στο στούντιο του συνεργάτη του Τάσου Κουνέλη, μαέστρου Άκη Μελή, ο οποίος και τον συνοδεύει με ισοκράτημα. Το απολυτίκιο υπάρχει στο YouTube. Στα σχέδια και των δύο είναι η εγγραφή και άλλων απολυτικίων και ύμνων.

(Πηγές: Αρχείο Τ. Κουνέλη, Μ.Φωκά, Βικιπαιδεία ,Ορθόδοξος Συναξαριστής)

 

*Κριτικός τέχνης & λογοτεχνίας