Ομιλία του τ. αντιπεριφεριεάρχη Σπύρου Γαλιατσάτου στην τιμητική εκδήλωση για τον Αρχιμανδρίτη Γεράσιμο Καλλιβωκά, στο Δημαρχείο Κηφισιάς στις 19/12.
Κύριε Πρόεδρε και Δ.Σ της Ένωσης Κεφαλληνων και Ιθακησίων Κηφισιάς και Βορείων Προαστείων. Σεβασμιώτατε Μητροπολίτη Ι.Μ. Κηφισιάς,Αμαρουσίου, Ωροπού Και Μαραθώνος κκ Κύριιλλε, Σεβ. Μητρ. Κεφαλληνίας κκ Δημήτριε, Αιδεσιμώτατε Γενικέ Αρχιερατικέ Επίτροπε π. Χρήστο Κυριακόπουλε,κ Δήμαρχε και κ.κ Αντιδήμαρχοι, αγαπητοί συμπατριώτες. κυρίες και κύριοι.
Θέλω να εκφράσω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην οικογένεια του μακαριστού πατρός Γεράσιμου Καλλιβωκά και στον Μητροπολίτη Κεφαλληνίας για την τιμή που έκαναν να μιλήσω για τον τιμώμενο ως λαϊκό και καθηγητή των Θρησκευτικών.
Γνώρισα τον μακαριστό πατέρα Γεράσιμο αρχές της δεκαετίας του ‘60 διότι ήταν φίλοι με τον συγχωρεμένο πατέρα μου και τον είχα καθηγητή το ‘66, ‘67 και ‘68, ως μαθητής Γυμνασίου , αντίστοιχα με το σημερινό τριτάξιο Γυμνάσιο. Δύσκολα χρόνια, πέτρινα θα έλεγα. Τότε που ακόμη σφυρηλατούνται ο νους και η ψυχή, η σκέψη και το συναίσθημα. Μας δίδασκε με ζωντανά παραδείγματα με έμφαση στις αξίες της ζωής. Πρέπει να υπομνήσω ότι το νησί μας τότε είχε ζήσει την φτώχεια του μεσοπολέμου, τον ζόφο της κατοχής, την λαίλαπα της φύσης των σεισμών του ’53 που άλλαξαν την φυσιογνωμία της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης. Σ εκείνα τα δύσκολα χρόνια και σε αυτά που ακολούθησαν η ζωή δεν είχε ακόμα επανέλθει στα κανονικά της επίπεδα. Ζούσαμε σαν τον Οδυσσέα ένα ταξίδι δύσκολο και πολύχρονο και ξέραμε, νοιώθαμε ότι τίποτε δεν θα μας χαριζόταν. Η διαρροή του πληθυσμού δια της μετανάστευσης, ήταν ραγδαία. Γνωρίζαμε ότι θα έπρεπε να αγωνιστούμε για να φτάσουμε κάπου.
Δεν θα σας μιλήσω για τη δική μου πορεία στη ζωή, ούτε των συμμαθητών μου. δεν είναι αυτός ο σκοπός της παρουσίας μου εδώ Κι αν κάνω κάποια αναφορά στον “μικρό Σπύρο” εκείνων των χρόνων, είναι για να περιγράψω την κατάσταση, το status που αντιμετώπιζαν οι διδασκόμενοι και οι διδάσκοντες όπως μακαριστός ο πατήρ Γεράσιμος.
Ήμασταν φτωχά παιδιά και πολλοί εξ ημών παράλληλα είμαστε και βιοπαλαιστές. άλλος στο σιδηρουργείο, στο ξυλουργείο στο κουρείο, στην ψαρόβαρκα του πατέρα του, κι εγώ στο κτήμα με τα ζώα μας. Εγκυκλοπαίδειες και λεξικά ήταν ζήτημα αν υπήρχαν σε σπίτια μετρούμενα στα δάκτυλα του ενός χεριού. Όμως είχαμε και τα πλεονεκτήματα μας. Ποιά;;
Είχαμε καινούρια σχολειά ανεγερθέντα μετά τους σεισμούς, εξοπλισμένα σε ικανοποιητικό βαθμό για την εποχή, πρωτίστως όμως τους “δασκάλους” που είχαν πλήρη επίγνωση της κατάστασης και χωρίς να μειώσουν την αυστηρότητα και τις σχολικές απαιτήσεις για τις επιδόσεις μας (ήταν πολύ αυστηρότερο τότε το σχολείο), έκαναν ό,τι μπορούσαν για εμάς.
Επίσης ως προανέφερα η βιοπάλη και η εκ των πραγμάτων κοινωνική συναναστροφή, οι συναλλαγές και οι αρχές που διέπουν το συναλλακτικό ήθος, είχαν δημιουργήσει μέσα στο νου μας μια χρήσιμη βάση στο να είμαστε επιδεκτικοί της διδασκαλίας.
Εν παρόδω, τόσον το Κοργιαλένειο Γυμνάσιο Αρρένων που πήγαινα, όσον και η Κοργιαλένειος βιλιοθήκη, ήταν δωρεές του ευεργέτου Μαρίνου Κοργιαλένιου. Η βιβλιοθήκη αυτή ήταν το «καταφύγιο» μας, με το άπλετο φως ( δεν υπήρχε σε πολλές περιοχές του νησιού τότε ηλεκτρικό ρεύμα), χώρους και πλειάδα εγκυκλοπαιδικών βιβλίων και λεξικών. Κάποια στιγνή σηκώσαμε τους τόνους της φωνής μας και οχλαγωγούσαμε, οπότε εμφανίζεται στην είσοδο ο Πατέρας Γεράσιμος, μόλις τον είδαμε σιωπήσαμε αυτομάτως. Με ήρεμο πάντα ύφος, μας είπε: «αγαπητά μου παιδιά, έχετε ενσυναίσθηση της βιβλιοθήκης;; και αποχώρησε. Εμείς αμέσως μετά κατεβάσαμε το λεξικό της «Πρωϊας» και αποστηθίσαμε την σημασία της λέξης «ενσυναίσθηση» και έκτοτε την «εγκολπωθήκαμε»!!
Ο πατέρας Γεράσιμος, συνάρμοζε δυο πράγματα στην παρουσία του. την θεωρία και την πράξη. Μας μιλούσε με παραβολές και με αποσπάσματα των ιερών κειμένων, δεν έκανε “ξερά” το μάθημα του βιβλίου, αλλά προσπαθούσε και πετύχαινε να μας δείξει και να μας κάνει να νοιώσουμε πως αυτά τα κείμενα δεν είναι γραμμένα για κάποιους απρόσωπους σοφούς της Θρησκείας και της Εκκλησίας και πως οι ιδέες που κλείνουν μέσα τους δεν είναι για να ακούγονται στη λειτουργία και σε επίσημες τελετές μονάχα. Αντιθέτως είναι βαθιές κουβέντες, με αλήθειες της καθημερινότητας και πίστης στον άνθρωπο και στις ικανότητες του. Κατ’ ακολουθίαν στην δυνατότητα και στην δύναμη την ανθρώπινη να ξεπεράσει τις δυσκολίες και τους φόβους του και ελεύθερος να βαδίσει στη ζωή.
Και κάτι ακόμα ήταν ο πατήρ Γεράσιμος: αυτό που έλεγε η ιερατική του ιδιότητα: πατέρας.
Για όλους μας, μικρότερους και μεγαλύτερους. Έχουν περάσει τόσα χρόνια και μαζί τους περνάω κι εγώ, μα ακόμη έχω ολοζώντανη την φιγούρα του στο προαύλιο του σχολείου μας.
Μια σοβαρή και ταυτόχρονα γλυκιά μορφή να νοιάζεται για όλους μας, να σκύβει πάνω από τα προβλήματα και τις ανησυχίες μας και να τις αφουγκράζεται.
Τον αγαπούσα τον πατέρα Γεράσιμο διότι ήταν οικογενειακός φίλος του πατέρα μου κι ως εκ τούτου ένιωθα μεγάλη ευθύνη απέναντί του. Δεν έπρεπε να ντροπιαστώ ούτε να ντροπιάσω τους δικούς μου.
Έπρεπε να τιμήσω τη φιλία των οικογενειών και την εμπιστοσύνη που μου έδειχνε. Προσπαθούσα να είμαι πάντα διαβασμένος. Θα αναφέρω μερικά περιστατικά όπως: κάποτε από το άγχος μου παρά το διάβασμά μου περί προφητών, που διαχωρίζονται σε μείζονες κι ελάσσονες, για να μη παραλείψω κάποιον εξ αυτών, είπα «ελασσόνες». Όπως καθόταν στην έδρα του με κοίταξε και διακριτικά με διόρθωσε «ελάσσονες». Αμέσως εγώ αναλογίστηκα ότι θα μπορούσε να μου πει « Σπύρο λες να πήγαν οι προφήτες στην Ελασσόνα;» ή οτιδήποτε άλλο συναφές. Κάτι που δεν το έκανε και θα το θυμάμαι αυτό για πάντα.
Πολλές φορές μου έλεγε «στο λέω να το θυμάσαι, στη ζωή σου θα ταξιδέψεις πολύ και στην «κούτα» μέσα στις αποσκευές σου να έχεις πάντα όσα κουβεντιάζουμε εδώ στο σχολείο» .
Τα πήρα μαζί μου, ακόμα τα κουβαλάω μέσα μου, όχι σαν βάρος αλλά σαν έρμα.
Μας μιλούσε για την αλήθεια, την ειλικρίνεια, την εντιμότητα, τη δικαιοσύνη την εργατικότητα και τις ώρες τις ανάπαυλας για την ταπεινότητα, την αλληλεγγύη και τη γενναιοδωρία, για τη σημασία της προσφοράς και της ανθρωπιάς.
Εκ παραλλήλου για τα ανθρώπινα πάθη: το ψεύδος, το μίσος την απληστία, την έλλειψη του μέτρου κι έτσι μέσα από διαλογικές σχέσεις μάς έμαθε να ξεχωρίζουμε το καλό από το κακό και το φωτεινό από το ζοφερό. Μας έμαθε ότι καμία επιτυχία δεν έχει νόημα αν δεν στηρίζεται στις δικές μας δυνάμεις ,στο δικό μας αγώνα. Μας έμαθε και τούτο το πολύτιμο: να διδασκόμαστε από τα λάθη μας κι όταν πέφτουμε να σηκωνόμαστε, να ανασκουμπωνόμαστε και να συνεχίζουμε.
Είμαστε σήμερα εδώ στην Κηφισιά όπου ήταν Αρχιερατικός προϊστάμενος του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου. Έχουμε συγκεντρωθεί, για να τιμήσουμε τη μνήμη του. Πλήρης ημερών και δράσεις, κοιμήθηκε το 2018 αφήνοντας πίσω του τα βήματά του ζωντανά στις ψυχές των μαθητών του. Αν ισχύει, που ισχύει, ότι η πατρίδα μας είναι τα παιδικά μας χρόνια, ο πατέρας Γεράσιμος θα μείνει στην ψυχή μου άρρηκτα συνδεδεμένος με τη νεανική μου ηλικία ως ένας από τους πιο φωτεινούς φάρους που οδήγησαν και συνεχίζουν να οδηγούν την πορεία μου στη ζωή, ένας φάρος που με οδηγεί στην πατρίδα της γνώσης, τη ομορφιάς, της πίστης και της δύναμης του ανθρώπου να αγωνιστεί για το μέλλον. Πατέρα Γεράσιμε ζεις μέσα στο νου μας, Οι άνθρωποι πεθαίνουν μόνο όταν τους λησμονούν.