Η αλλαγή είναι αποτέλεσμα διαπλοκής των διαφορετικών επιπέδων χρόνου και των παραγόντων που δρούν σε αυτά. Ο ιστορικός χρόνος καθορίζεται από τρία είδη διαδικασιών. Τα γεγονότα, τις συγκυρίες και τη μακρά διάρκεια. Το πρώτο επίπεδο είναι ο κόσμος των γεγονότων. Πληθώρα γεγονότων μικρής κλίμακας που διαρκούν λίγο. Στο δεύτερο επίπεδο των συγκυριών δρούν οι δυνάμεις που διαμορφώνουν την ανθρώπινη ζωή. Αποτελούν μέσης διάρκειας διαδικασίες, που λαμβάνουν χώρα σε διάστημα γενεών ή και αιώνων. Και το επίπεδο της μακράς διάρκειας περιλαμβάνει τις σταθερές δυνάμεις που δρούν μένοντας σχεδόν αμετάβλητες στη διάρκεια πολλών αιώνων ή ακόμη και χιλιετιών.
Μία εισαγωγή, για να τονίσω τη μακρά διάρκεια μιας θρησκευτικής τελετής, που καθηλώνει τον θρησκευόμενο, δίχως να τους δίνουμε το δικαίωμα για σκέψη, πως μπορεί με μιά αλλαγή να τον επαναφέρει πιο βαθειά στα στοιχεία της εκκλησίας και της βαθιάς πίστης του. Ο θρόνος της Παναγιάς είναι ο φύλακας της ιεράς εικόνας και μόνο αυτό. Την ιερά εικόνα προσκυνούμε και κλείνουμε το γόνυ, δίχως να έχουμε στον νουν μας την ιερότητα αυτού του δημιουργήματος του θρόνου.
Αρα πως μπορεί να λαμβάνει χώρα η μεταφορά του θρόνου της Παναγιάς σε έναν άλλο ιερόν μεν, αλλά ξένον θρησκευτικό χώρο -όταν- δεν είναι ο προσκυνημένος παρά μόνο ιερά εικόνα. Μας δημιουργεί πολλές αμφιβολίες πως ορισμένες τελετουργίες έχουν την υπερβολή και καμιά φορά δυσπιστούμε για σύμβολα που παραπέμπουν σε ξένες θρησκείες, εν ονόματι της θρησκευτικής παράδοσης. Με τα δύο είδη των διαδικασιών αρχίζοντας και τελειώνοντας με τη μακρά διαδικασία θα γίνει η αλλαγή ανώδυνη και σύντομη ώστε να λήψει κάθε ειδωλολατρικό στοιχείο συνδεδεμένο με την ιερότητα της Παναγιάς. Ευχόμαστε του χρόνου να δούμε τη μεταφορά της εικόνας μόνο, όπως γίνονται και πολλές άλλες λιτανεύσεις στην ορθόδοξη εκκλησία μας.
* ζωγράφος, συγγραφέας
