Η Θεολογία της Εικόνας της Ανάστασης «Η εις Αδου κάθοδος»

«Τι ζητείτε τον ζώντα μετά των νεκρών; Ούκ έστιν ώδε αλλά ηγέρθη».  Με αυτά τα λόγια ανακοίνωσαν οι Άγιοι Άγγελοι στις γυναίκες που ήρθαν με τα αρώματα στον τάφο Του Ιησού και βρήκαν την πέτρα κυλισμένη από το μνήμα και Το Σώμα Του να λείπει. (Κατά Λουκά 24, 2-7 ).

Η  Ανάσταση Του Κυρίου μας είναι το πιο σημαντικό γεγονός στην ορθόδοξη θεολογία. Είναι ο λόγος της ενσάρκωσης καθώς ο Ιησούς ανέλαβε την ανθρώπινη φύση και το μαρτύριο, κατήλθε στον Άδη και αναστήθηκε παίρνοντας μαζί του όλο το ανθρώπινο γένος. Αυτό είναι και το θεολογικό μήνυμα που αποτυπώνεται στα εικόνες της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας σε σχέση με τη δυτική.

Υπάρχουν πολύ ωραίες εικαστικά αποτυπώσεις όπως του Giotto και άλλων μεγάλων δημιουργών παρ΄ όλα αυτά αποτυπώνουν τον Ιησού να εξέρχεται θριαμβευτής επί του θανάτου μόνος Του. Αυτό το είδος της απεικόνισης ενέχει μια ατομικιστική προσέγγιση ασύμβατη με την ουσία Του Θεανθρώπου, καθώς ο Χριστός  και σαν πρόσωπο είναι Ένα από τα Τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας και σαν Θεός δεν είχε την ανάγκη να αναστηθεί ως Αιώνιος και Αθάνατος.

Ο Χριστός  δέχθηκε να πεθάνει η ανθρώπινη φύση Του ως ύψιστη θυσία για να ανασύρει τους ανθρώπους από τα δεσμά της φθοράς και του θανάτου. Στην εικόνα που παρατίθεται η οποία ονομάζεται Η ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΔΟΣ μια και η ίδια η στιγμή «της θεόσωμης του Ιησού Ανάστασης δεν έχει αγιογραφηθεί καθώς το μυστήριο της Ανάστασης είναι απροσπέλαστο γεγονός από την ανθρώπινη φύση» κατά τον Λεωνίδα Ουσπένσκη, έναν από τους μεγαλύτερους εικονογράφος της Ρωσίας. Στην εν λόγω εικόνα βλέπουμε τον Θεάνθρωπο τυλιγμένο σε ένα κύκλο δόξας, αναστημένο, με λευκό ένδυμα να εξέρχεται από τα έγκατα του βασιλείου του Άδη ως «Ο Νέος Αδάμ» τραβώντας μαζί Του το ζεύγος των προπατόρων Αδάμ και Εύα και μαζί του όλη την ανθρώπινη φύση. Όλη η θεολογία της εκκλησίας στηρίζεται στην Ανάσταση.

Τι νόημα θα είχε για τους Χριστιανούς της εποχής εκείνης αν γνώριζαν τον Ιησού σαν έναν φωτισμένο δάσκαλο ο οποίος θα τους θεράπευε, θα τους νουθετούσε, θα έλυνε τα επίγεια προβλήματά τους αλλά δεν είχε να πει τίποτα για το θάνατο ; Αν μετά τον δικό Του θάνατό Του δεν ακολουθούσε Η Ανάστασή Του; Δεν θα υπήρχε ελπίδα ούτε για τη μέλλουσα ζωή ούτε για τη Βασιλεία των Ουρανών καθώς όλα θα τελείωναν εδώ. Ο Άδης «καταπίνοντας» Το πανάχραντο Σώμα Του διέπραξε το φοβερότερο λάθος που κατέλυσε το βασίλειό Του.

Μη μπορώντας να Τον χωνέψει Τον φορέα της ζωής Τον έμμεσε και μαζί του τους ανθρώπους. Δεν του ανήκουν πια. Στην εικόνα της Ανάστασης  βλέπουμε στο κάτω μέρος τις θύρες και τις σφραγίδες του Άδη σπασμένες. Ο Ιησούς με την κάθοδό Του στο Άδη μετέφερε το μήνυμα της ανάστασης στους κεκοιμημένους και έδωσε τη βεβαιότητα της αιωνίου ζωής στους ζώντες.

(Πηγές: 1. Το Κατά Λουκά Άγιο Ευαγγέλιο, 2. Χρήστου Γκότση, Ο Μυστικός Κόσμος των Βυζαντινών Εικόνων, 3ος τόμος, Αποστολική Διακονία, Διακόνημα).