Ξημέρωνε 23 Ιανουαρίου 1867, όπου μια ριπή φοβερή σεισμού, που φαίνεται πως για χρόνια ήταν φωλιασμένη στα έγκατα της κεφαλληνιακής γης, ξέσπασε, κατέστρεψε και πήρε παντοτινά ανθρώπους και έργα τους, σβήνοντας για πάντα την γήινη παρουσία τους. Τούτο το κακό χτύπησε περισσότερο τις περιοχές: της Πάλλης, της Ερύσσου και της Λειβαθούς.
Μέσα στην ανταριασμένη χλαλοή, οι φωνές όλο και πλήθαιναν, για σωσμό και φυγή σ’ άλλα μέρη ασφαλή και στέρεα. Κάποιοι πιο θαρραλέοι ζήτησαν τη βοήθεια της Παναγίας της Κορωνιώτισσας για να σωθεί το νησί, άλλοι, ιδίως ιερείς, πήραν το φτερό και βουτηγμένο όπως ήταν στο μελάνι, έγραψαν στα μεσόφυλλα των εκκλησιαστικών βιβλίων για την καταστροφή και την απόγνωση του κόσμου.
«Έκαμε έναν σεισμό, όπως εκείνονε τον καιρό της Σταυρώσεως του Ιησού Χριστού μας».
Άργησε να περάσει το κακό. Ρημάχτηκαν οι πληγωμένοι οικισμοί, περισσότερο το Ληξούρι. Σ’ αυτή την ανάγκη το περίσσευμα του πόνου, γίνεται ποίηση, που παρηγορεί, που μνημονεύει και απαλύνει την οδύνη.
Ένα τέτοιο ποίημα- επιγραφή χαράχτηκε ως ενθύμιο πάνω σε πέτρα, ο λαός την αποκαλεί «Πλάκα του σεισμού» και ακόμη σώζεται εντοιχισμένη στον εξωτερικό τοίχο της οικίας του Μιλτιάδη Καλογηρόπουλου, και μαρτυρά για εκείνες τις μέρες «της Κρίσεως».
«ΕΝΘΥΜΟΥ Ω ΔΙΑΒΑΤΑ
ΤΡΟΜΕΡΑΝ
ΣΕΙΣΜΟΥ ΦΟΒΕΡΑ
ΠΡΟΣΕΧΕ ΜΗ
ΛΗΣΜΟΝΗΣΗΣ ΤΗΝ ΦΡΙΚΩΔΗ
ΕΚΕΙΝΗ ΜΕΡΑ
ΤΗΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΕΙΣ ΤΑΣ 23
ΟΠΟΥ ΚΑΤΕΣΤΡΑΦΗ
Η ΑΤΥΧΗΣ ΠΑΤΡΙΣ»
Γ. ΜΗΛΑΣ 1867
Ο γράφων πιστός πάντα στην επέτειο του φοβερού σεισμού δημοσιεύει άγνωστες πηγές σχετικές με τη θεματική, για να: δοξάζεται η Κυρά του Κόσμου, η Παναγιά μας, για το υπερφυές της θαύμα της παύσης των σεισμών, αλλά και να μνημονεύεται ο άδικος χαμός σε όσους ο σεισμός προξένησε.
Το φυλλάδιο- έκθεση του Νικολάου Ιωσήφ Τυπάλδου, 1868, θεωρείται σπάνιο, αλλά πολύτιμο για την πληροφόρηση της ιστορίας του σεισμού 1867 των σεισμών του νησιού μας, ιδίως γι’ αυτόν στις 23 Ιανουαρίου 1867.
