Το 2021 η ΕΟΔ Κεφαλονιάς που εδρεύει στα Μεταξάτα έκλεισε 25 χρόνια ζωής. Οι αναμνήσεις πολλές, οι δράσεις περισσότερες. Πώς ξεκίνησε αυτός ο Σύλλογος; Από την αγάπη για τον τόπο μου. Πριν ακόμη εγκατασταθώ μόνιμα στο νησί, ερχόμουν τα καλοκαίρια για διακοπές. Όμως, μια και οι πυρκαγιές ήταν πολλές, έσπευδα να προσφέρω εθελοντικά τη βοήθειά μου στη Δασική Υπηρεσία, όπου και όποτε μπορούσα. Ο προβληματισμός και η στενοχώρια που ένιωθα κάθε φορά που καιγόταν ένα κομμάτι, μικρό ή μεγάλο, της Κεφαλονιάς γέννησαν στο μυαλό μου την ιδέα να γίνει πιο οργανωμένη, άρα και πιο ισχυρή αυτή η εθελοντική προσφορά. Έτσι, όταν το 1989-90 εγκαταστάθηκα μόνιμα στον τόπο μας, ερχόμενος σε επαφή με κόσμο χάρη στη δουλειά που έκανα τότε, άρχισα να επικοινωνώ σε φίλους και γνωστούς την ιδέα μιας οργανωμένης εθελοντικής κίνησης, που θα αφορούσε πρωτίστως στη δασοπυρόσβεση αλλά και γενικότερα στην προστασία του τόπου μας από τις πυρκαγιές και τις φυσικές καταστροφές. Και καθώς η ανταπόκριση ήταν θετική, αποφάσισα να προχωρήσω στην υλοποίηση της ιδέας αυτής.

Αρχικά, απευθύνθηκα στον τότε Δασάρχη Κεφαλονιάς, τον κ. Ανδρέα Παπασαλούρο και του εξέθεσα την ιδέα: μια ομάδα εθελοντών που θα προσέφερε τις υπηρεσίες της, συνεπικουρώντας όσο ήτα δυνατόν στο έργο της Δασικής Υπηρεσίας. Θετικά αντιμετώπισε την πρόταση ο κ. Παπασαλούρος, αλλά , καθώς ανάλογη ομάδα δεν υπήρχε μέχρι τότε στο νησί μας, με έφερε σε επαφή με τον Δασάρχη Πάρνηθας, κ Δημήτρη Ντινόκα και τον Πρόεδρο του Ομίλου Φίλων του Δάσους, κ. Ιωαννίδη. Η συνάντηση με τους δύο άνδρες υπήρξε σημαντική, καθοριστική μπορώ να πω και, επιστρέφοντας στην Κεφαλονιά, έχοντας μαζί μου έγγραφα και πληροφορίες για την οργάνωση της ομάδας μας, και έχοντας δίπλα μου 25 άτομα από την ευρύτερη περιοχή της Λειβαθούς και από το Αργοστόλι, προχωρήσαμε στην επεξεργασία του σχεδίου μας. Τέλη του 1996, λοιπόν, ιδρύεται ο Σύλλογος της ΕΟΔ Κεφαλονιάς, με επίσημη πια απόφαση του Πρωτοδικείου Αργοστολίου ξεκινά η λειτουργία του, με αρχική μας έδρα το Κάστρο.

Ξεκινήσαμε την δράση μας κυριολεκτικά από το μηδέν, με μοναδικό εφόδιο την πίστη μας στον εθελοντισμό και την αγάπη μας για τον τόπο. Τρέχαμε στις κατασβέσεις με δικά μας οχήματα, δικά μας εργαλεία και φορητούς πυροσβεστήρες αφρού. Η δράση μας απλωνόταν σε όλη την Κεφαλονιά, στο πλάι της Δασικής Υπηρεσίας, οπουδήποτε χρειαζόταν, αφού τότε δεν υπήρχε άλλη αντίστοιχη εθελοντική ομάδα.

Οι ίδιες οι απαιτήσεις της δασοπυρόσβεσης έκαναν επιτακτική την ανάγκη αναζήτησης υποστηρικτών και πόρων, ώστε να προμηθευτούμε οχήματα, εργαλεία, ρουχισμό, προκειμένου η δράση του Συλλόγου να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική. Κι αυτή η αναζήτηση δεν ήταν ούτε είναι εύκολη υπόθεση …Εντέλει τα έξοδα για τις στολές μας ανέλαβε ο Ανδρέας Βεργωτής. Το σήμα της ΕΟΔ, γνωστό πια, μου το ενέπνευσε η μοναδικότητα του Εθνικού Δρυμού του Αίνου με την περήφανη κεφαλληνιακή ελάτη και τα άγρια άλογά του. Στην συνέχεια ο Στέφανος Βεργωτής δώρισε στην ομάδα μας το πρώτο της όχημα, Lada Niva. Με αυτό αλλά και με τα δικά μας, τα καλοκαίρια δηλώναμε το παρόν στις κατασβέσεις των πυρκαγιών και στις δενδροφυτεύσεις τη χειμερινή περίοδο. Όλα αυτά με το μόνιμο άγχος της οικονομικής επιβίωσης. Η οικονομική ενίσχυση, που θα μεταφραζόταν σε εργαλεία, καύσιμα, λειτουργικά έξοδα, ήταν και είναι η κυριότερη μέριμνα. Στο πλάι μας δεν ξεχνάμε ότι στάθηκαν ιδιώτες, φίλοι, συντοπίτες και σύλλογοι, που πίστεψαν στην προσπάθεια μας και άρχισαν να μας ενισχύουν. Από τους πρώτους ήταν το Ίδρυμα Γεωργίου και Μάρης Βεργωτή , η κοινότητα Φάρσων, όπως επίσης και οι εκάστοτε Δήμαρχοι Λειβαθούς.

Σταδιακά η ομάδα μεγάλωνε. Η ουσιαστική εθελοντική μας προσφορά, η σοβαρότητα και ο ζήλος με τον οποίο αντιμετωπίζαμε τον ρόλο που είχαμε αναλάβει, η υπευθυνότητά μας, ήταν αυτά που προσέλκυαν νέα μέλη. Σημειωτέον ότι οι δασοπυροσβέσεις μεταφέρθηκαν διοικητικά και υπηρεσιακά από την Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική. Εμείς συνεργαζόμασταν πια και με τις δύο υπηρεσίες, με την πρώτη για τις δενδροφυτεύσεις και με τη δεύτερη για την δασοπυρόσβεση, αλλά και με την Πολιτική Προστασία του Δήμου Λειβαθούς, και Νομαρχίας, αργότερα περιφέρειας, και όλου του Νομού. Καθώς, αυξάνονται, λοιπόν, τόσο τα μέλη της ομάδας μας όσο και οι δράσεις μας, η ανάγκη για περισσότερα οχήματα με τον κατάλληλο εξοπλισμό είναι αυτονόητη. Για να τα εξασφαλίσουμε, ξεκινά ένας νέος κύκλος προσπαθειών και επαφών, που, σταδιακά και σε βάθος χρόνου, προίκισαν την Ε.Ο.Δ. με άλλα τρία οχήματα, δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» και με την πολύτιμη μεσολάβηση του φίλου κ. Φώτη Γασπαράτου. Η δωρεά αυτή από το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» ήταν ό,τι καλύτερο για το δυναμικό της ομάδας μας και ο βασικότερος παράγοντας, ώστε να αυξηθεί η επιχειρησιακή μας ισχύς και η αυτοπεποίθηση μας προκειμένου να στεκόμαστε δυνατά απέναντι από κάθε συμβάν. Σήμερα αριθμούμε 33 μέλη, τα περισσότερα με πιστοποιητικά επιμόρφωσης από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, και ευελπιστούμε στο μέλλον να αυξηθούν.

Αυτά τα 25 χρόνια εθελοντικής δράσης οι δυσκολίες που κληθήκαμε να ξεπεράσουμε δεν ήταν ούτε λίγες, ούτε μικρές. Πέρα από τη χρονοβόρα, ψυχοφθόρα και συνεχή αναζήτηση εξεύρεσης πόρων, που προαναφέρθηκε, ήταν μόνιμη η έγνοια να μπορούμε να ανταποκριθούμε με συνέπεια και αποτελεσματικότητα στη συνεργασία μας με τις Υπηρεσίες (Δασική, Πυροσβεστική, Πολιτική Προστασία), όποτε μας ζητούσαν να συνδράμουμε. Έπρεπε να είμαστε σε ετοιμότητα, για να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας στην κατάσβεση πυρκαγιών και σε ανάγκες που προκαλούσαν ακραία καιρικά φαινόμενα. Έπρεπε να στεκόμαστε δίπλα στους συμπολίτες μας, με ανθρωπιά και αξιοπρέπεια. Και όλα αυτά αφήνοντας πίσω και συχνά σε δεύτερη μοίρα τις δουλειές μας, τις υποχρεώσεις μας, ακόμη και τις οικογένειές μας, που, στις περιπτώσεις δύσκολων πυρκαγιών, είχαν πάντα την αγωνία πότε θα επιστρέψουμε, αφού πολλές φορές η δασοπυρόσβεση απαιτούσε συνεχή επαγρύπνηση και υπερπροσπάθεια. Και φυσικά η αγωνία για την ακεραιότητα των μελών της ομάδας δεν έλειπε, γιατί η δασοπυρόσβεση σε μέρη δύσβατα και αχαρτογράφητα ελλοχεύει κινδύνους, που συχνά ευθύνονταν για τραυματισμούς μελών μας. Αλλά και αυτά που καταφέραμε δεν ήταν ούτε λίγα ούτε μικρά. Σώσαμε από τις πυρκαγιές δασικές εκτάσεις και περιουσίες, με ό,τι αυτό σημαίνει. Πραγματοποιήσαμε δενδροφυτεύσεις, συχνά με σχολεία και συλλόγους που μας καλούσαν, και καμαρώνουμε σήμερα τα δέντρα που φυτέψαμε και φροντίσαμε. Ενώσαμε τις δυνάμεις μας με τις εκάστοτε αρμόδιες υπηρεσίες, με συλλόγους και ιδιώτες σε περιοχές που επλήγησαν από πλημμύρες, σεισμούς, πυρκαγιές εντός και εκτός Κεφαλονιάς, προσφέροντας είδη πρώτης ανάγκης που συγκεντρώναμε από συμπολίτες μας. Η αιμοδοσία σε συνανθρώπους μας που βρέθηκαν σε δύσκολη στιγμή ήταν μια ακόμη δράση της ομάδας μας. Και κάτι πολύ σημαντικό: ο Σύλλογός μας αποτελώντας παράδειγμα προς μίμηση παρακίνησε συντοπίτες από άλλες περιοχές της Κεφαλονιάς να οργανώσουν κι αυτοί εθελοντικές ομάδες. Ήταν τιμή για μένα, κατόπιν προασκήσεως του κ. Κοτσιλίνη αρχικά, του κ. Διον. Παπαδάτου αργότερα και κατόπιν συστάσεως του τότε Νομάρχη κ. Γεωργάτου, να μοιραστώ μαζί τους τις γνώσεις και τις εμπειρίες μου από τη δική μας πορεία και δράση, ώστε να δημιουργηθούν ανάλογοι εθελοντικοί σύλλογοι στην Πύλαρο, στον δήμο Ελειού Πρόννων και στο Ληξούρι αντίστοιχα. Μπορούμε να καμαρώνουμε ότι η ΕΟΔ Κεφαλονιάς με έδρα τα Μεταξάτα αποτέλεσε τη μαγιά για τη δημιουργία τους και ένα αξιομίμητο παράδειγμα. Το αποτέλεσμα σπουδαίο: σήμερα στο νησί μας προσφέρουν τις υπηρεσίες τους έξι εθελοντικές ομάδες δασοπυρόσβεσης- Προστασίας Περιβάλλοντος.

Για όλα αυτά τιμηθήκαμε από την Πολιτεία με ξεχωριστές διακρίσεις, όπως: τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κωστή Στεφανόπουλο, τη Νομαρχία Κεφαλληνίας, τον Δήμο Λειβαθούς, την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, την Πολιτική Προστασία και την Πυροσβεστική του νομού Κεφαλονιάς, το Γενικό Νοσοκομείο Κεφαλονιάς. Αλλά και την αδελφότητα Κεφαλλήνων και Ιθακησίων Πειραιά, καθώς και το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης μας απένειμαν τιμητική διάκριση. Ωστόσο, η μεγαλύτερη από όλες τις διακρίσεις, η μεγαλύτερη για την ΕΟΔ τιμή είναι η αγάπη, η εκτίμηση, η εμπιστοσύνη που εισπράττουμε από τους εκάστοτε διοικητές της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, από την 359 ΜΑΕΔΥ, από τους συμπολίτες μας και από τις οικογένειες μας, που μας στηρίζουν όλα αυτά τα χρόνια. Την κερδίσαμε αυτήν την τιμή, γιατί αυτά τα 25 χρόνια τιμήσαμε κι εμείς με τη σειρά μας το λειτούργημα του εθελοντή που το 1996 είχαμε αναλάβει. Προκειμένου ο Σύλλογός μας να οικοδομηθεί σε γερά θεμέλια χρειάστηκαν: συναδελφικότητα, αλληλοσεβασμός, πειθαρχία προσπάθειες για να κρατηθούν οι ισορροπίες μεταξύ των μελών υπό συνθήκες πίεσης, συνεχής αυτοκριτική για να μαθαίνουμε από τα λάθη και τις αδυναμίες μας και να βελτιωνόμαστε. Πάνω απ’ όλα χρειάστηκε μεράκι για την εθελοντική προσφορά και συλλογική συνείδηση.

Κάνοντας αυτή την αναδρομή στα 25 χρόνια ζωής της ΕΟΔ Κεφαλονιάς δεν μπορώ παρά να νιώθω περήφανος. Από μία απλή ιδέα, που την έθρεψε η αγάπη για το νησί μας, γεννήθηκε ένας δυνατός και ενεργός σύλλογος, καταξιωμένος στη συνείδηση των συνανθρώπων μας.

*Υδρυτής και Πρόεδρος ΕΟΔ